Συνοπτική Παρουσίαση Τοπικού Σχεδίου επ. Αμμοχώστου
Το Τοπικό Σχέδιο Ελεύθερης Επαρχίας Αμμοχώστου είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών με την ηλεκτρονική διεύθυνση www.moi.gov.cy, καθώς και στην ιστοσελίδα του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως με την ηλεκτρονική διεύθυνση www.moi.gov.cy/tph
Για ευκολία των δημοτών της Σωτήρας οι φωτογραφίες των Σχεδίων που επισυνάπτονται στο τοπικό Σχέδιο είναι αναρτημένες σε υψηλή ανάλυση στην ιστοσελίδα του Δήμου Σωτήρας (www.sotira.org.cy) στην κατηγορία Επισκέπτες > Φωτογραφίες (https://www.sotira.org.cy/el/episkeptes/photografies)
Το Τοπικό Σχέδιο Ελεύθερης Επαρχίας Αμμοχώστου 2020
Το Τοπικό Σχέδιο Ελεύθερης Επαρχίας Αμμοχώστου εκπονήθηκε σύμφωνα με τις σχετικές πρόνοιες του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2020. Στις 30 Νοεμβρίου 2020 γνωστοποιήθηκε η εκπόνησή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας (Παράρτημα Τρίτο, Μέρος ΙΙ, Ατομικές Διοικητικές Πράξεις, Αρ. 5007 / 680.
Η ανάγκη για εκπόνηση Τοπικού Σχεδίου προέκυψε από τη σημασία της περιοχής ως συνδετικής περιοχής μεταξύ των Επαρχιών Λάρνακας και Αμμοχώστου, αλλά και από την άμεση της γειτνίαση και αλληλεπίδραση με τα μεγάλα τουριστικά κέντρα του Παραλιμνίου και της Αγίας Νάπας, που κατέστησαν αναγκαίο ένα λεπτομερέστερο πολεοδομικό σχεδιασμό.
Στο Τοπικό Σχέδιο προδιαγράφονται οι γενικές αρχές με βάση τις οποίες θα προάγεται,ελέγχεται και ρυθμίζεται η ανάπτυξη στην περιοχή του Τοπικού Σχεδίου. Αναμένεται ότι με την εφαρμογή των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου θα επιτευχθεί σταδιακά ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη και πολεοδομική εξυγίανση της περιοχής του Τοπικού Σχεδίου.
Το Τοπικό Σχέδιο αποδίδει έμφαση στην ποιοτική βελτίωση των χωροθετικών πολιτικών για ανάπτυξη, ώστε να συνάδουν με τις σύγχρονες και αναγνωρισμένες τάσεις πολεοδομικού προγραμματισμού και σχεδιασμού, με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις ανάγκες και τις τάσεις της αγοράς. Στο Τοπικό Σχέδιο καθορίζεται διευρυμένο χωροθετικό πλαίσιο και εισάγονται ευέλικτες πολιτικές σε σχέση με νέους τύπους αναπτύξεων για έγκαιρη ανταπόκριση στις ανάγκες και τάσεις της αγοράς, ενώ παράλληλα καθορίζεται το ευρύτερο πλαίσιο για έργα του δημόσιου τομέα και οι γενικές πολιτικές για ανάπτυξη.
Το Τοπικό Σχέδιο αποσκοπεί στον καθορισμό και την εφαρμογή του κατάλληλου πλαισίου μακροπρόθεσμης πολεοδομικής πολιτικής που θα επιτρέψει την ορθολογική ανάπτυξη της περιοχής του Τοπικού Σχεδίου μέχρι το 2026, το οποίο καθορίζεται ως το έτος ορίζοντας του Τοπικού Σχεδίου, αλλά και πέραν αυτού.
Όραμα για την περιοχή του Τοπικού Σχεδίου αποτελεί η διασφάλιση του αστικοαγροτικού της χαρακτήρα με έμφαση στη γεωργία/ κτηνοτροφία, η προώθηση της μεταποιητικής δραστηριότητας, η προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος και των γόνιμων περιοχών, η προώθηση εναλλακτικών ήπιων μορφών τουρισμού, η ενδυνάμωση του συνδετήριου ρόλου της περιοχής μεταξύ Λάρνακας και Αμμοχώστου και η ανάδειξη του προεξέχοντα ρόλου κάθε Τοπικής Αρχής, ώστε οι επιμέρους οικισμοί/ περιοχές να θεωρούνται ως μέρος ενός ευρύτερου αστικοαγροτικού συμπλέγματος, με κοινό μέλλον, προοπτικές καιστόχους, με αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της κάθε επιμέρους Τοπικής Αρχής προς όφελος του συνόλου.
Περιοχή Τοπικού Σχεδίου
Η περιοχή του Τοπικού Σχεδίου Ελεύθερης Επαρχίας Αμμοχώστου βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Κύπρου, και περιλαμβάνει τις διοικητικές περιοχές του Δήμου Σωτήρας και των Κοινοτικών Συμβουλίων Λιοπετρίου, Φρενάρους (εξαιρουμένου του μέρους που εμπίπτει στην περιοχή των Βρετανικών Βάσεων Δεκέλειας), Ξυλοφάγου (εξαιρουμένου του μέρους που εμπίπτει στην περιοχή των Βρετανικών Βάσεων Δεκέλειας), Αυγόρου (εξαιρουμένου του μέρους που εμπίπτει στην περιοχή των Βρετανικών Βάσεων Δεκέλειας), Άχνας (εξαιρουμένου του μέρους που εμπίπτει στην περιοχή των Βρετανικών Βάσεων Δεκέλειας και στις κατεχόμενες από τα τουρκικά στρατεύματα περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας) και Αχερίτου (εξαιρουμένου του μέρους που εμπίπτει στην περιοχή των Βρετανικών Βάσεων Δεκέλειας και στις κατεχόμενες από τα τουρκικά στρατεύματα περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας).
Για όσο χρονικό διάστημα συνεχίζεται η κατοχή τμήματος της Κύπρου και μέρους διοικητικών περιοχών Τοπικών Αρχών του Τοπικού Σχεδίου, το Τοπικό Σχέδιο θα εφαρμόζεται στις διοικητικές περιοχές των Τοπικών Αρχών που ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία, ως εκ τούτου το όριο της περιοχής του Τοπικού Σχεδίου θεωρείται προσωρινό.
Δομή Περιοχής
Ο Δήμος Σωτήρας και οι κοινότητες Λιοπετρίου, Φρενάρους, Ξυλοφάγου, Αυγόρου, Άχνας και Αχερίτου αποτελούν τους οικισμούς της περιοχής του Τοπικού Σχεδίου, οι οποίοι εξαρτώνται πολυεπίπεδα μεταξύ τους αλλά και από τα μεγάλα τουριστικά κέντρα της Αγίας Νάπας και του Παραλιμνίου.
Πολλές από τις διοικητικές περιοχές των Τοπικών Αρχών του Τοπικού Σχεδίου εμπίπτουν μερικώς και στην περιοχή των Βρετανικών Βάσεων Δεκέλειας, ή/ και στις κατεχόμενες από τα τουρκικά στρατεύματα περιοχές της Κύπρου.
Όσον αφορά στην Άχνα, στην περιοχή του Τοπικού Σχεδίου εμπίπτει μόνο η ευρύτερη περιοχή του υδατοφράκτη, και όσον αφορά στην Αχερίτου, μόνο η περιοχή του σημερινού οικισμού στην περιοχή Άγιος Γεώργιος Βρυσούλλων Αχερίτου. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την απουσία αλληλεπίδρασης με ένα μεγάλο αστικό κέντρο δημιουργεί πολλαπλά προβλήματα και προκλήσεις για τον πολεοδομικό προγραμματισμό και σχεδιασμό.
Αναπτυξιακά Προβλήματα Περιοχής Τοπικού Σχεδίου
- Φυσική υποβάθμιση των πυρήνων των οικισμών
- Διάσπαρτη ανάπτυξη και απουσία πολεοδομικής συνοχής
- Ανεπάρκεια υποδομής και υπηρεσιών
- Ανάμειξη ασυμβίβαστων χρήσεων
- Αρχιτεκτονική ανομοιογένεια
- Υποβαθμισμένη εικόνα των οικισμών
Προτεινόμενος Αναπτυξιακός ρόλος τοπικών αρχών:
- Σωτήρα: Εκπαίδευση
- Φρέναρος: Βιομηχανικό/ Οικονομικό Κέντρο
- Λιοπέτρι: Γεωργική και Κτηνοτροφική Ανάπτυξη
- Αυγόρου: Γεωργική και Κτηνοτροφική Ανάπτυξη
- Ξυλοφάγου: Καινοτομία που έχει σχέση με τη γεωργική παράδοση
- Άχνα: Εσωτερικός Τουρισμός
- Αχερίτου: Περιβαλλοντικός Προορισμός
Γενική Στρατηγική Ανάπτυξης
Η επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης μέσα από τη συνετή διαχείριση των πόρων και τη διασφάλιση της οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής μακροπρόθεσμα με οργανωμένης, συμπαγή και ενοποιημένη ανάπτυξη, στη λειτουργική ενότητα του συμπλέγματος, καθώς και στη διαφύλαξη της ταυτότητας της περιοχής και της ποιότητας του περιβάλλοντος, με την αποθάρρυνση της διασποράς των διαφόρων τύπων ανάπτυξης σε περιοχές άλλες από τις καθορισμένες για παροχή ευκαιριών για κατοικία, εργασία και αναψυχή του πληθυσμού με συνετή διαχείριση των πόρων. Η Γενική Στρατηγική Ανάπτυξης είναι αποφασιστικής σημασίας για την ποιότητα, την ορθολογική οργάνωση και τη λειτουργία του τοπικού περιβάλλοντος, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Στη Στρατηγική αυτή εδράζονται οι επιμέρους πρόνοιες πολιτικής που αναφέρονται εξειδικευμένα σε διάφορους τομείς ανάπτυξης και θεματικές ενότητες, όπως για παράδειγμα η οικιστική και εμπορική ανάπτυξη, η κυκλοφοριακή πολιτική, κ.α
Στοιχεία για τον Δήμο Σωτήρας
Πληθυσμός βάσει στοιχείων απογραφών από το 1960 μέχρι και το 2011 από την Στατιστική Υπηρεσία αλλά και Εκτιμήσεις ου 2026 από το Τμήμα Πολεοδομίας και Ανάπτυξης:
1960: 1.515
1973: 2.057
1982: 3.015
1992: 3.553
2001: 4.258
2011: 5.474
2026: 7.231
Οι κύριες τροποποιήσεις που έχουν προκύψει στο Πολεοδομικό και Αναπτυξιακό καθεστώς του Δήμου Σωτήρας σύμφωνα με το ΤΣΕΕΑ, σε σχέση με ο,τι ίσχυε στη Δήλωση Πολιτικής είναι οι εξής:
- Καθορίζεται Οικιστική Ζώνη Κα6 στα νότια του οικισμού
- Καθορίζονται περιοχή πυρήνα (συνεχές σύστημα δόμησης) και Κεντρική Εμπορική Περιοχή που καλύπτουν επιμέρους τμήματα του κεντρικού οικισμού.
- Καθορίζονται Ζώνες Εμπορικών και άλλων Συναφών Δραστηριοτήτων (Εβ6) (ΙΙΙ) επί των οδών Γρίβα Διγενή και Δημοκρατίας και επί της λεωφόρου Αγίας Θέκλας.
- Επεκτείνεται η Τουριστική Ζώνη Τ2β στο Βορειοδυτικό της άκρο όπως ζητήθηκε στο αίτημα που υποβλήθηκε το 2013
- Τροποποιείται το όριο της Τουριστικής Ζώνης Τ2α όπως και το όριο της Τουριστικής Ζώνης Τ2ε (ουσιαστικά αναπροσαρμόζεται το όριό τους με βάση το σχετικό αίτημα που υποβλήθηκε το 2013).
- Καθορίζονται Ζώνες Δημοσίων Χρήσεων και συγκεκριμένα: α. Η ζώνη Αα5β όπου εντάχθηκε τεμάχιο χωροθέτησης του Δημαρχείου, β. Η ζώνη Αα1 όπου εντάχθηκαν το Δημοτικό και βοηθητικό γήπεδο ποδοσφαίρου (τεμάχια με αρ. 97 και 200, σχ. 2-285-373), το τεμάχιο με αρ. 261 (σχ. 2-286-378 και 2-287-378) ου βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του οικισμού, και τμήμα του τεμαχίου με αρ. 260 που βρίσκεται πλησίον του Α' Δημοτικού Σχολείου και γ. οι ζώνες Αα4 όπου εντάχθηκαν τα δημόσια σχολεία (Νηπιαγωγεία και Δημοτικά Σχολεία)
- Εισάγονται Ειδικές Πολιτικές σύμφωνα με τις οποίες σε κατάλληλες περιοχές εντός της αγροτικής ζώνης Γα5 της Σωτήρας είναι δυνατόν να χωροθετούνται:
- (α) Εκπαιδευτικά Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Εκπαιδευτηρίων (εξαιρουμένης της περιοχής της ζώνης Γα5 που εκτείνεται ανατολικά του δρόμου Σωτήρας-Δερύνειας,
- (β) Διευκολύνσεις άθλησης και εκγύμνασης που αφορούν ανοικτούς χώρους, ειδικότερα μεγάλης κλίμακας και
- (γ) Κέντρα πολλαπλού αθλητικού/ψυχαγωγικού χαρακτήρα και οργανωμένα αθλητικά κέντρα μεγάλης κλίμακας.
- Εισάγεται Ειδική Πολιτική σύμφωνα με την οποία εκτός περιοχών ανάπτυξης είναι δυνατόν υπό προϋποθέσεις να χωροθετούνται πίστες μοτοκρός.
- Καθορίζονται Ζώνες Προστασίας (Δα) όπου εντάχθηκαν (μεταξύ άλλων) υδατορέματα, αρχαία μνημεία, κρατικά δάση, γεωμορφώματα κ.α.
- Ιεραρχείται το οδικό δίκτυο σύμφωνα με το οποίο οι δρόμοι που συνδέουν τη Σωτήρα με τις γειτονικές διοικητικές περιοχές και με την παραλιακή περιοχή και τον αυτοκινητόδρομο ορίζονται είτε ως κύριοι δρόμου περιφερειακής σημασίας είτε ως δευτερεύοντες δρόμοι περιφερειακής σημασίας επί των οποίων καθορίζεται δίκτυο ποδηλατοδρόμων/πεζοδρόμων. Στο οδικό δίκτυο της Σωτήρας περιλαμβάνεται και νέα χάραξη που αφορά στον κύριο δρόμο υπερτοπικής/περιφερειακής σημασίας (παρακαμπτήριος δρόμος Σωτήρας).
- Διαμορφώνεται δίκτυο ποδηλατοδρόμων/πεζοδρόμων που ακολουθεί πορεία ανεξάρτητη του κύριου και δευτερεύοντος οδικού δικτύου (π.χ. δυτικά του κοιλώματος Σωτήρας, στη Νότια περιοχή των οικιστικών ζωνών).
- Καθορίζεται πιο αυστηρή πολιτική για ανέγερση μεμονωμένης κατοικίας (π.χ. ορίζονται μέγιστη δυνατή απόσταση από τον οικισμό, μέγιστο συνολικό εμβαδό της κατοικίας και απαιτείται η υποβολή δικαιολογητικών ικανοποίησης κοινωνικών κριτηρίων.
- Καθορίζεται Περιοχή Αισθητικής Αναβάθμισης (ΠΑΙΑΝ) στην κεντρική περιοχή του οικισμού, όπου εισάγονται ειδικές κατευθυντήριες γραμμές για την ορθή χωροδιάταξη και κατάλληλη μορφολογική και αισθητική ένταξη των νέων οικοδομών στην περιοχή.
- Περιλαμβάνονται στις "Μελέτες και Έργα Προτεραιότητας":
- (α) η βελτίωση του δρόμου που συνδέει τη Σωτήρα με τη Δερύνεια,
- (β) η βελτίωση / διεύρυνση κεντρικών οδών (Ευαγόρα Παλληκαρίδη, Γρίβα Διγενή, Δημοκρατίας και Σωτήρος),
- (γ) Σχέδιο Διαμόρφωσης για τη Δημιουργία Γραμμικού Πάρκου κατά μήκους του ορίου της Λίμνης Παραλιμνίου στο δυτικό της μέρος που εμπίπτει στον Δήμο Σωτήρας και σύνδεσή του με το περιφερειακό πάρκο Δερύνειας,
- (δ) Σχέδιο Ανάπλασης / Διαμόρφωσης παραλιακού μετώπου Σωτήρας και
- (ε) διαμόρφωση / Ανάπλαση Πυρήνα Σωτήρας.
Σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 18(5) του Νόμου, μέσα σε χρονικό διάστημα τεσσάρων μηνών (4) από την ημερομηνία δημοσίευσης του Τοπικού Σχεδίου, δηλαδή μέχρι και τις 30 Μαρτίου 2020, κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να υποβάλει στον Υπουργό Εσωτερικών αιτιολογημένες ενστάσεις κατά των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου, βασιζόμενες σε συγκεκριμένους λόγους.